Diyet Yapmanıza Rağmen Kolesterolünüz Neden Düşmüyor Olabilir?
Kolesterol, çoğu zaman yalnızca beslenme ile ilişkilendirilir. Oysa gerçek bundan daha karmaşıktır. Sağlıklı bir diyet elbette kolesterolü düşürmede önemli bir adımdır, ancak bazen tek başına yeterli olmaz. Bunun temel nedeni, vücudumuzdaki kolesterolün büyük kısmının karaciğer tarafından üretilmesidir. Yani tabağımıza koyduklarımız kadar, vücudumuzun biyolojisi de belirleyicidir.
Diyetle Ne Kadar Kolesterol Düşürülebilir?
Bilimsel verilere göre, doğru bir beslenme planı ile:
- Total kolesterolde %10–20 düşüş,
- LDL (kötü) kolesterolde %10–15 düşüş mümkündür.
Ancak bu oran kişiden kişiye değişir. Örneğin sınırda yüksek kolesterolü olan biri diyetle hızlı sonuç alabilirken, çok yüksek kolesterole sahip kişilerde düşüş sınırlı kalabilir.
Peki Diyet Neden Herkeste Yeterli Olmuyor?
1️⃣ Genetik Faktörler
Bazı kişilerde kolesterol yüksekliği tamamen ailesel nedenlere dayanır. “Ailesel hiperkolesterolemi” olarak bilinen bu durumda, karaciğer kolesterolü normalden fazla üretir. Bu kişilerde en sık görülen belirti, diyetle yeterli düşüş sağlanamamasıdır.
2️⃣ Yaşam Tarzı Alışkanlıkları
Kolesterol seviyeleri yalnızca yediklerimizden etkilenmez.
- Hareketsizlik,
- Fazla kilo,
- Sigara kullanımı,
- Kronik stres de kolesterol dengesini bozar.
Diyet yapan ancak hareketsiz kalan veya sigara içmeye devam eden bir kişide istenen düşüş görülmeyebilir.
3️⃣ Altta Yatan Sağlık Sorunları
Bazen yüksek kolesterol başka bir rahatsızlığın işaretidir:
- Hipotiroidi: Tiroid bezinin yavaş çalışması, kolesterolün yükselmesine yol açar.
- Diyabet: Şeker hastalarında kolesterol metabolizması sıklıkla bozulur.
- Bazı ilaçlar: Doğum kontrol hapları, kortizon türevleri ve bazı tansiyon ilaçları kolesterol seviyelerini artırabilir.
Ne Yapmalısınız?
Eğer tüm çabalarınıza rağmen kolesterolünüz düşmüyorsa:
- Öncelikle düzenli egzersiz, sigarasız bir yaşam ve stres yönetimi ile yaşam tarzınızı destekleyin.
- Diyetinizde doymuş yağları ve trans yağları azaltın, lifli gıdalara ağırlık verin.
- Sonuçlar hâlâ tatmin edici değilse, mutlaka doktorunuza danışın. Gerektiğinde ilaç tedavisi ya da altta yatan hastalıkların araştırılması gerekebilir.
✅ Sonuç olarak: Kolesterol yalnızca soframızdan değil, genetikten, yaşam tarzından ve vücudumuzun biyokimyasından da etkilenir. Bu nedenle diyet, önemli ama tek başına yeterli olmayan bir silahtır. En doğru yaklaşım, beslenme düzeni + yaşam tarzı değişiklikleri + gerektiğinde tıbbi tedaviyi bir arada değerlendirmektir.